Werkgerelateerde kanker is een van de grootste gezondheidsproblemen op het werk in Europa. Een manier om het probleem aan te pakken is het verkrijgen van actuele en betrouwbare gegevens over de blootstelling van werknemers aan risico’s die tot de ziekte kunnen leiden. Daarom heeft EU-OSHA een enquête over de blootstelling van werknemers aan risicofactoren voor kanker in Europa gehouden.
Doel van de enquête
Het doel van de enquête is om de risicofactoren voor kanker beter in kaart te brengen die verantwoordelijk zijn voor de meeste blootstellingen. De enquête biedt een nauwkeurig en volledig overzicht dat kan bijdragen aan preventieve maatregelen, bewustmaking en beleidsvorming, wat uiteindelijk helpt bij de bestrijding van werkgerelateerde kanker.
Deze activiteit is bedoeld om een belangrijk hiaat in de informatievoorziening op te vullen dat werd vastgesteld tijdens de verschillende herzieningen van de richtlijn inzake kankerverwekkende, mutagene of reprotoxische agentia.
De voorbereidende werkzaamheden voor de enquête zijn in 2020 van start gegaan en de enquête is sindsdien opgesteld, getest en afgenomen met een willekeurige steekproef van duizenden werkenden in zes EU-lidstaten: Duitsland, Ierland, Spanje, Frankrijk, Hongarije en Finland. De vragenlijsten zijn ontwikkeld om een schatting te maken van de waarschijnlijke blootstelling van werknemers aan 24 bekende risicofactoren voor kanker, waaronder industriële chemische stoffen, procesgegenereerde stoffen en mengsels, en fysieke risicofactoren.
Impact van de enquête
De deelnemers aan de enquête werden in elk land geselecteerd in een willekeurige steekproef en gaven antwoord op gedetailleerde vragen over de werkzaamheden die zij tijdens de afgelopen werkweek op het werk hadden uitgevoerd en over de toegepaste preventiemaatregelen. Op basis van hun antwoorden werd de waarschijnlijkheid van blootstelling aan risicofactoren voor kanker automatisch geschat met behulp van een innovatief instrument genaamd Occupational Integrated Database Exposure Assessment System (OccIDEAS).
Met de enquête-informatie kan EU-OSHA betere statistische gegevens verstrekken en inzichten ontwikkelen voor empirisch onderbouwde beleidsvorming. Naar verwachting zal deze enquête de bescherming tegen gevaarlijke stoffen verbeteren en helpen om het aantal gevallen van werkgerelateerde kanker terug te dringen. Zij kan bijdragen aan verschillende activiteiten door:
- het verstrekken van informatie voor mogelijke toekomstige voorstellen tot wijziging van de richtlijn inzake carcinogene, mutagene of reprotoxische agentia;
- het bevorderen van maatregelen op het gebied van gezondheid en veiligheid op het werk in het kader van het Europees kankerbestrijdingsplan;
- het ondersteunen van een betere preventie van werkgerelateerde ziekten, met name kanker, een van de belangrijkste doelstellingen van het strategisch EU-kader voor gezondheid en veiligheid op het werk 2021-2027;
- het bevorderen van en bijdragen aan de roadmap voor kankerverwekkende stoffen;
- het presenteren van gegevens die kunnen bijdragen tot de actualisering van de richtlijn betreffende asbest op het werk;
- het aanbieden van informatie die bijdraagt aan het werk van de Werkgroep chemische stoffen van het Raadgevend Comité voor veiligheid en gezondheid op de arbeidsplaats (ACSH).
De verzamelde gegevens kunnen ook worden gebruikt bij de ontwikkeling van en worden opgenomen in monitoringinstrumenten op het gebied van gezondheid en veiligheid op het werk die toegankelijk zijn voor het publiek. Er worden verslagen met analyses en factsheets opgesteld en gepubliceerd om informatie breder beschikbaar te maken.
Over het algemeen is de enquête een belangrijke bron van gegevens voor beleidsmakers, onderzoekers en tussenpersonen, die prioriteiten kunnen stellen en tijdig passende maatregelen kunnen nemen om werkgerelateerde kanker terug te dringen.
Een blik op de eerste bevindingen van de enquête
De eerste resultaten van de enquête identificeerden ultraviolette (uv) zonnestraling, uitlaatemissies van dieselmotoren, benzeen, respirabel kristallijn silica (RCS) en formaldehyde als de meest voorkomende waarschijnlijke beroepsmatige blootstellingen onder de 24 geanalyseerde risicofactoren voor kanker.
De enquête levert ook informatie over werknemers met meerdere blootstellingen tijdens hun afgelopen werkweek, d.w.z. blootstelling aan ten minste twee risicofactoren voor kanker, die niet noodzakelijkerwijs gelijktijdig of in hetzelfde werkproces plaatsvinden. Uit de gegevens blijkt dat meer dan 60 % van de werknemers in de winning van delfstoffen en in de bouwnijverheid meerdere blootstellingen had. Uit de enquête bleek dat werknemers in een micro- of kleine arbeidsplaats (met minder dan 50 werknemers) 1,3 keer zo vaak werden blootgesteld aan een of meer risicofactoren voor kanker dan werknemers in middelgrote of grote bedrijven. EU-OSHA heeft ook gegevens over de verschillende omstandigheden van blootstelling aan elke risicofactor geanalyseerd.
De enquête werd tussen september 2022 en februari 2023 uitgevoerd door opgeleide lokale enquêteurs met behulp van CATI’s (Computer Assisted Telephone Interviews). Na voltooiing van het veldwerk en de kwaliteitsbewaking werden 24 402 geldige vraaggesprekken beschikbaar gesteld voor analyse. De enquêtepopulatie omvat personen van 15 jaar of ouder die werkzaam zijn in alle economische sectoren in de zes genoemde EU-lidstaten. Het onderzoek omvat zelfstandigen en werknemers in organisaties van iedere omvang. De vragen werden uit het Engels vertaald in de respectieve nationale talen.
