REACH — Verordening voor registratie en beoordeling van en autorisatie en beperkingen ten aanzien van chemische stoffen

Fabrikanten en leveranciers moeten in de gehele toeleveringsketen informatie verstrekken over de risico’s van stoffen en de manier waarop de stoffen moeten worden gehanteerd.

Tevens verplicht REACH bedrijven of individuen die een chemische stof gebruiken, hetzij op zichzelf, hetzij in een mengsel, bij hun industriële activiteiten of hun beroepsactiviteiten informatie door te geven aan fabrikanten en leveranciers van chemische stoffen of aan het Europees Agentschap voor chemische stoffen (ECHA). Deze bedrijven worden downstreamgebruikers genoemd. Downstreamgebruikers vervullen een sleutelrol bij het bevorderen van het veilig gebruik van chemische stoffen door op hun eigen locatie veilig gebruik toe te passen en relevante informatie aan hun leveranciers en klanten door te geven.

De verordening hangt ook rechtstreeks samen met de Verordening betreffende de indeling, etikettering en verpakking van stoffen en mengsels (CLP) waarin de gevarenpictogrammen, gevarenaanduidingen en veiligheidsaanbevelingen zijn vastgesteld die een belangrijke informatiebron vormen voor bescherming op de werkplek.

Links naar wetgeving met betrekking tot de werkplek

Op grond van wetgeving met betrekking tot de werkplek is het de plicht van de werkgever een risicobeoordeling uit te voeren en ervoor te zorgen dat de werknemers beschermd zijn en worden voorzien van informatie, advies en opleiding betreffende veilig gebruik van chemische stoffen op de werkplek, op basis van informatie die is afgeleid van de etiketten en het veiligheidsinformatieblad. Verder heeft de werkgever het recht de leverancier om nadere informatie te vragen.

In REACH worden continu gegevens verzameld over risico’s voor de gezondheid en veiligheid van het gebruik van chemische stoffen. De registrant (de fabrikant of importeur), die deze gegevens aan ECHA moet melden, moet deze informatie tevens meedelen aan de downstreamgebruiker, door deze te voorzien van een uitgebreid veiligheidsinformatieblad met blootstellingsscenario’s waarin operationele omstandigheden en maatregelen voor risicobeheer worden behandeld voor veilig gebruik. Doel is het faciliteren van de opleiding van werknemers en de risicobeoordelingsprocedure. Tegelijkertijd heeft de registrant het recht om door de downstreamgebruikers op de hoogte gebracht te worden van de relevantie van de voorgestelde maatregelen voor risicobeheer, met name wat betreft de vraag of deze passend zijn.

Registratie

REACH vereist de registratie van alle chemische stoffen die worden vervaardigd of in de EU worden ingevoerd in hoeveelheden van één ton of meer per jaar.

Belangrijkste punten
De meeste bedrijven gebruiken chemische stoffen, soms zelfs zonder dit te beseffen. Daarom moet u nagaan wat uw verplichtingen zijn als u bij uw industriële activiteit chemische stoffen, zoals verven, lijmen of schoonmaakmiddelen, hanteert. Mogelijk hebt u verplichtingen in het kader van REACH. Als uw bedrijf chemische stoffen op de werkplek gebruikt, moet u bij uw werkgever nagaan of:

  • de chemische stoffen die u gebruikt, zijn geregistreerd of bestemd zijn voor registratie. Deze informatie wordt op de ECHA-website gegeven;
  • uw gebruik wordt behandeld op actuele veiligheidsinformatiebladen;
  • de maatregelen voor risicobeheer zoals beschreven in de veiligheidsinformatiebladen en blootstellingsscenario’s, bij de risicobeoordeling in aanmerking zijn genomen om veilig gebruik van de chemische stof te waarborgen;
  • de werknemers of de vertegenwoordigers van de werknemers zijn geraadpleegd en op de hoogte zijn gesteld van de risicobeoordeling van de werkplek.

Bron: ECHA, ETUI

Fabrikanten en importeurs dienen bij ECHA informatie in over de gevaareigenschappen van de stof, over de indeling en etikettering en over de beoordeling van het potentiële risico van de stoffen. Dit doen zij in samenwerking met andere bedrijven die dezelfde stof registreren. Ontbrekende gegevens moeten worden gegenereerd en veiligheidsinformatiebladen moeten worden geactualiseerd.

Via het gedeelte “Informatie over chemische stoffen” op de website van ECHA hebt u toegang tot algemeen toegankelijke gecentraliseerde databases en tot de instanties (ECHA, Europese Commissie, bevoegde instanties van de lidstaten en handhaving).

Deadlines voor registratie

Op 1 juni 2007 is REACH in werking getreden, waarmee het tot dan toe aanwezige wettelijke kader voor chemische stoffen van de EU gestroomlijnd en verbeterd werd.

In REACH zijn drie registratiefasen vastgelegd, die eindig(d)en op 30 november 2010, 30 mei 2013 en 30 mei 2018.

Hier vindt u meer informatie over gezamenlijke campagnes met Europese vakverenigingen en ECHA over de verplichtingen van werkgevers in het kader van REACH: 2010; 2012; 2013; 2015.

Beoordeling

ECHA en de lidstaten beoordelen de informatie die door bedrijven is ingediend om de kwaliteit van de registratiedossiers en de testvoorstellen te onderzoeken, en om te verduidelijken of een bepaalde stof een risico voor de menselijke gezondheid of het milieu vormt. Voor een aantal geselecteerde stoffen voert een aangewezen lidstaat een diepgaandere beoordeling uit. Chemische stoffen die al worden gereguleerd door andere wetgeving, zoals geneesmiddelen of radioactieve stoffen, zijn gedeeltelijk of geheel vrijgesteld van REACH-vereisten.

Meer informatie over de beoordeling van chemische stoffen (ECHA)

Autorisatie en beperking

In het kader van REACH kunnen gevaarlijke stoffen verboden worden als de risico’s ervan niet beheerst kunnen worden. Ook kan worden besloten een gebruik te beperken of vergunningsplichtig te maken.

Een lidstaat, of ECHA (op verzoek van de Europese Commissie), kan beperkingen voorstellen. De beoordeling wordt door twee wetenschappelijke comités uitgevoerd en hun adviezen worden door ECHA doorgestuurd naar de Europese Commissie, die een voorstel doet tot vaststelling van een nieuwe beperking of herziening van een bestaande beperking.

Een lidstaat, of ECHA (op verzoek van de Commissie), kan voorstellen een stof aan te merken als zeer zorgwekkende stof (SVHC), die mogelijk autorisatieplichtig wordt. Als een SVHC op de autorisatielijst wordt geplaatst, kunnen bedrijven bij ECHA een verzoek indienen om autorisatie voor gespecificeerde toepassingen, maar mogen ze de stof niet op een andere manier gebruiken. SVHC’s kunnen kankerverwekkende, reprotoxische en mutagene stoffen en inhalatieallergenen zijn, maar de voorstellen kunnen ook andere stoffen betreffen.

Op termijn dienen de gevaarlijkste stoffen te worden vervangen door minder gevaarlijke. Vervanging en eliminatie vormen tevens de eerste maatregel die bij het beschermen van werknemers moet worden toegepast. Ga na welke specifieke maatregelen, verboden en beperkingen op gebruik in uw nationale wetgeving zijn voorzien.

Ondersteuning

REACH heeft tevens geleid tot de oprichting van ECHA, dat in het gehele proces een centrale coördinerende en uitvoerende rol heeft.

Dit agentschap wordt ondersteund door nationale helpdesks, die advies en informatie verstrekken, waarbij ze vaak gecoördineerd met nationale VGW-autoriteiten werken.