Campagnes voor een gezonde werkplek

In het kader van de campagne voor een gezonde werkplek voor de periode 2023-2025 wordt gestreefd naar een groter bewustzijn van de impact van nieuwe digitale technologieën op het werk en de werkplek, alsook van de uitdagingen en kansen op het gebied van veiligheid en gezondheid op het werk (VGW) die daarmee gepaard gaan. De campagne fungeert ook als platform voor de uitwisseling van goede praktijken.

In lijn met de nulvisie voor werkgerelateerde sterfgevallen die wordt uitgedragen door het strategisch EU-kader voor gezondheid en veiligheid op het werk 2021-2027 en de doelstellingen van de Europese digitale strategie tracht de campagne VGW een plaats te geven in het bredere beleidsdebat dat in de EU wordt gevoerd. Hierbij wordt ook rekening gehouden met de genderdimensie en de behoeften van specifieke groepen werknemers die een verhoogd risico lopen.

De campagne is opgebouwd rond vijf prioritaire gebieden:

• digitaalplatformwerk,
• geavanceerde robotica en artificiële intelligentie,
• werken op afstand,
• slimme digitale systemen en
• werknemersbeheer via artificiële intelligentie.

De campagne stoelt voornamelijk op de bevindingen en het materiaal van het VGW-overzicht op het gebied van digitalisering 2020-2023, maar maakt ook gebruik van door EU-OSHA verricht onderzoek op andere gebieden, zoals zijn toekomststudies en het VGW-overzicht op het gebied van nalevingsondersteuning.

De campagne 2020-2022 spitst zich toe op de preventie van werkgerelateerde skelet- en spieraandoeningen. 

Skelet- en spieraandoeningen behoren nog steeds tot de meest voorkomende werkgerelateerde gezondheidsproblemen in Europa.

Een belastende lichaamshouding, repetitieve bewegingen of vermoeiende of pijnlijke houdingen en het tillen en verplaatsen van zware lasten zijn veel voorkomende risico’s op de werkplek die spier- en skeletaandoeningen kunnen veroorzaken. Omdat werkgerelateerde spier- en skeletaandoeningen zo wijdverbreid zijn, is het duidelijk dat er meer bekendheid moet worden gegeven aan hoe ze kunnen worden voorkomen.

De campagne geeft een volledig beeld van de oorzaken van dit hardnekkige probleem. Het doel is degelijke informatie over het thema te verspreiden, een geïntegreerde benadering van het probleem te bevorderen en praktische instrumenten en oplossingen aan te reiken die op de werkplek resultaat leveren. 

Lees meer over werkgerelateerde skelet- en spieraandoeningen

Blootstelling aan gevaarlijke stoffen komt op Europese werkplekken veel meer voor dan mensen denken. Er moet dan ook meer worden gedaan om werknemers tegen dergelijke gevaren te beschermen. De campagne 2018-2019, “Gezonde werkplekken, gevaarlijke stoffen, zo pak je dat aan!” was bedoeld om mensen bewuster te maken van gevaarlijke stoffen op de werkplek en de daaraan verbonden risico’s en om een preventiecultuur te bevorderen door de verspreiding van campagnemateriaal te verspreiden en door promotie- en betrokkenheidsactiviteiten. Dankzij de campagne is er kennis verzameld over de effectieve aanpak van gevaarlijke stoffen, met informatie over het bestaande rechts- en beleidskader, oplossingen die als goede praktijken worden beschouwd, tools en instrumenten, en ideeën voor geslaagde communicatie- en voorlichtingsactiviteiten.

In de campagne werd met name aandacht besteed aan kwetsbare groepen, vervanging van gevaarlijke stoffen en kankerverwekkende stoffen en werkgerelateerde kanker, die bovenaan staat op de lijst van dodelijke beroepsziekten in de EU. Als direct uitvloeisel van de campagne blijft EU-OSHA een actief partner van de Routekaart voor kankerverwekkende stoffen, een Europees actieprogramma om blootstelling aan dergelijke stoffen terug te dringen.

Lees meer over het veilig omgaan met gevaarlijke stoffen op het werk

Met de campagne “Gezond werk, voor alle leeftijden” werd het belang van duurzaam werk uitgedragen, dat wil zeggen: veilige en gezonde werkomstandigheden gedurende het hele arbeidsleven. Doordat de Europese beroepsbevolking vergrijst en de pensioengerechtigde leeftijd omhoog gaat, wordt het steeds belangrijker dat mensen in veilige, gezonde en eerlijke omstandigheden kunnen werken. Zo kunnen zij langer aan de slag blijven en in goede gezondheid met pensioen gaan.
In de campagne werd vooral ingegaan op manieren om te zorgen voor veiligheid en gezondheid op het werk in het licht van een vergrijzende beroepsbevolking en werd het uitwisselen van informatie en goede praktijken bevorderd. De demografische veranderingen laten zich op de meeste werkplekken in Europa voelen. Door maatregelen te treffen die ervoor zorgen dat duurzaam wordt gewerkt, kunnen bedrijven en organisaties de negatieve effecten echter tot een minimum beperken en de productiviteit verhogen, zodat het werk voor iedereen veiliger en gezonder wordt. 

 Lees meer over vergrijzing en veiligheid en gezondheid op het werk

Een slechte psychosociale werkomgeving kan aanzienlijke negatieve effecten hebben op de gezondheid van werknemers.

Psychosociale risico’s doen zich voor op iedere werkplek, maar ze kunnen met bescheiden middelen succesvol in kaart worden gebracht en aangepakt. In het kader van deze campagne werd ondersteuning verleend en werden werknemers en werkgevers richtsnoeren aan de hand gedaan voor het tegengaan van werkgerelateerde stress en psychosociale risico’s, en werd het gebruik van praktische, gebruiksvriendelijke hulpmiddelen gestimuleerd om die doelstelling te bereiken.

 Lees meer over psychosociale risico’s en stress op het werk

De campagne van het agentschap voor 2012-2013 was gericht op risicopreventie. Simpel gezegd gaat het bij preventie over het beheren van werkgerelateerde risico’s met het uiteindelijke doel om het aantal werkgerelateerde ongevallen en beroepsziekten terug te dringen.

De eindverantwoordelijkheid voor het beheren van risico’s ligt bij werkgevers en directies, maar hun inspanningen zijn gedoemd te mislukken als werknemers niet actief meedoen.

Daarom werd in deze campagne de nadruk gelegd op het belang van leiderschap van het bedrijfsbestuur en bedrijfseigenaren, in combinatie met een actieve werknemersparticipatie.

Lees meer over leiderschap en werknemersparticipatie

Onderhoud is een zeer veel voorkomende activiteit: iedere werkplek en branche, en werknemers op elk niveau hebben ermee te maken (en dus niet alleen de werknemers bij wie “onderhoud” in de functieomschrijving staat).

In deze campagne lag de nadruk op het belang van veilig onderhoud als de kern van een goede praktijk op het gebied van veiligheid en gezondheid op het werk.

Hoewel de nadere invulling per branche verschilt (afhankelijk van bijvoorbeeld de soorten machines die worden gebruikt), werden in deze campagne beginselen vastgesteld die op alle verschillende werkplekken van Europa gelden voor goed onderhoud.

Doelstellingen van de campagne:

• bewustmaking van het belang van onderhoud voor de veiligheid en gezondheid van werknemers, van de aan onderhoud verbonden risico’s en van de noodzaak om onderhoud op een veilige manier uit te voeren;
• bewustmaking van de juridische en andere verplichtingen van werkgevers tot het verrichten van veilig onderhoud, en van het feit dat dit ook uit zakelijk oogpunt zinvol is;
• bevordering van een eenvoudige, systematische aanpak voor veiligheids- en gezondheidsbeheer bij onderhoudswerkzaamheden op basis van een adequate risicobeoordeling (de “vijf basisregels”).

De uiteindelijke doelstelling bestaat er uiteraard in het aantal mensen dat letsel of gezondheidsschade oploopt als gevolg van gebrekkig of niet-uitgevoerd onderhoud, nu en in de toekomst steeds verder terug te dringen.

Meer informatie:

• OSHwiki
• Publicaties

Risicobeoordeling is het fundament van het veiligheids- en gezondheidsbeheer op het werk.

Het algemene doel van deze campagne was het bevorderen van een geïntegreerde, door het management aangestuurde risicobeoordeling en het ondersteunen van organisaties bij de systematische uitvoering van dergelijke beoordelingen en bij het gevolg geven aan de resultaten ervan.

De campagne was erop gericht werkgevers voor te lichten over hun wettelijke verplichting om risicobeoordelingen uit te voeren, maar was ook bedoeld om verkeerde beeldvorming rond het proces van risicobeoordeling tegen te gaan. Risicobeoordeling hoeft geen ingewikkelde of bureaucratische taak te zijn of een taak die alleen voor deskundigen is weggelegd. De campagne stelde een eenvoudige, stapsgewijze aanpak voor, waarbij het personeel wordt geraadpleegd en betrokken.

Uit deze campagne is ook onze interactieve onlinetool voor risicobeoordeling (OiRA) voortgekomen. Deze kan worden beschouwd als het antwoord van de 21e eeuw op de uitdaging om veiligheid en gezondheid op het werk bij micro- en kleine ondernemingen te bevorderen. Het OiRA-project heeft de potentie om vele duizenden kleine ondernemingen in de hele EU te helpen op een eenvoudige en kosteneffectieve manier risicobeoordelingen uit te voeren.

Meer informatie:

• OSHwiki
• OiRA-projectwebsite

Het initiatief voor veiligheid en gezondheid op de werkplek was erop gericht werkgevers en werknemers in kleine en middelgrote ondernemingen (kmo’s) eenvoudig toegang te verlenen tot informatie over hoe ze hun werkplekken veiliger, gezonder en productiever kunnen maken.

Dit initiatief werd gelanceerd in twaalf EU-lidstaten: Bulgarije, Cyprus, Estland, Hongarije, Letland, Litouwen, Malta, Polen, Roemenië, Slovenië, Slowakije, Tsjechië, en in Kroatië en Turkije.

De campagne richtte zich op kmo’s met de boodschap: “Veilig en gezond aan het werk, dat raakt iedereen. Goed voor jou en voor de zaak!”

Lees meer over veiligheid en gezondheid binnen kleine en micro-ondernemingen

Skelet- en spieraandoeningen, dat wil zeggen aandoeningen waarbij sprake is van aantasting van de spieren, gewrichten, pezen, gewrichtsbanden en zenuwen, vormen in vrijwel alle EU-lidstaten de belangrijkste oorzaak van ziekteverzuim op het werk.

Deze campagne was erop gericht een geïntegreerde managementaanpak van dit probleem te bevorderen, waarbij de nadruk werd gelegd op de gedachte dat werkgevers, werknemers en overheid samen moeten werken om skelet- en spieraandoeningen aan te pakken.

In de campagne werd aandacht besteed aan het concept van het “lastenbeheer”: hierbij worden niet alleen lasten die bijvoorbeeld worden gedragen, in ogenschouw genomen, maar ook de totale belasting van de omgevingsfactoren voor het lichaam en het tempo waarin taken worden uitgevoerd.

Daarnaast benadrukte zij het belang van een managementaanpak voor het aan het werk houden, de revalidatie en de terugkeer naar het werk van mensen die lijden of hebben geleden aan skelet- en spieraandoeningen.

Lees meer over werkgerelateerde skelet- en spieraandoeningen

Deze campagne was erop gericht ervoor te zorgen dat jonge mensen een veilige en gezonde start kunnen maken met hun arbeidsleven.

Jongeren zijn met name kwetsbaar in werkomgevingen waarin voor hen ontoereikende voorzieningen op het gebied van veiligheid en gezondheid zijn getroffen.

Veel van de ongevallen en gezondheidsproblemen van jonge werknemers kunnen echter worden voorkomen, en jongeren staan open voor informatie over veiligheid en gezondheid op het werk, en zullen zichzelf beschermen wanneer ze de potentiële gevaren kennen.

Deze campagne was gericht op het bevorderen van het risicobewustzijn onder jongeren en werkgevers op het werk, op scholen en op universiteiten: het was de bedoeling jongeren in een vroeg stadium te bereiken, om hen zo te doordringen van een cultuur van risicopreventie.

Lees meer over jongeren en veiligheid en gezondheid op het werk

Niet alleen werknemers in de industrie, zoals in de bouw of in fabrieken, lopen dit risico. Lawaai kan in veel werkomgevingen een probleem vormen, van fabrieken tot boerderijen, en van callcenters tot concerthallen.

Deze campagne richtte zich op het vraagstuk van het beheersen van geluid op het werk, met de slogan “Geluidshinder op het werk – dat gaan niet alleen ten koste van uw gehoor”.

Lees meer over lawaaiproblemen op OSHwiki

De bouw is een van de grootste Europese industrieën.

Helaas presteert deze sector ook het slechtst op het gebied van veiligheid en gezondheid op het werk, een probleem dat bedrijven en belastingbetalers jaarlijks miljarden euro’s kost, nog afgezien van het enorme menselijke leed dat daardoor wordt veroorzaakt.

Deze campagne was bedoeld om alle stakeholders in de bouwsector te helpen een veiligere, gezondere en productievere werkomgeving te creëren.

Meer informatie: OSHwiki

In heel Europa worden miljoenen werknemers op hun werkplek blootgesteld aan gevaarlijke stoffen. Als de daarmee samenhangende risico’s niet in de hand worden gehouden, kan dat allerlei gevaren inhouden voor de gezondheid van mensen.

De Europese wetgeving voorziet in verplichtingen voor werkgevers om dergelijke risico’s te beheersen, en er is een overvloed aan richtsnoeren en leidraden voor werkgevers en werknemers opgesteld. Willen we de gezondheid van werknemers echt beschermen, moet hier echter wel naar worden gehandeld.

Een centraal doel van deze campagne was bewustmaking van de risico’s en aanzetten tot actie om de gezondheidsrisico’s van het gebruik van gevaarlijke stoffen terug te dringen.

Lees meer over het veilig omgaan met gevaarlijke stoffen op het werk

Jaarlijks gaan miljoenen werkdagen verloren door stress.

Veel te veel slachtoffers lijden in stilte en te veel bedrijven beseffen te weinig hoe nadelig stress voor hun bedrijfsprestaties is.

Deze campagne richtte zich op de preventie en het beheersen van stress op de werkplek.

Lees meer over psychosociale risico’s en stress op het werk

Ieder jaar komen in de Europese Unie duizenden mensen om het leven bij ongevallen op het werk en doen zich miljoenen arbeidsongevallen voor die uitmonden in een ziekteverzuim van meer dan drie dagen.

Het probleem is met name urgent in kleine en middelgrote ondernemingen.

Deze campagne was gericht op de preventie van werkgerelateerde ongevallen.

Lees meer over dit onderwerp op OSHwiki

Skelet- en spieraandoeningen behoren tot de meest voorkomende werkgerelateerde aandoeningen. Ze treffen miljoenen Europese werknemers in alle bedrijfstakken, en kosten werkgevers miljarden euro’s.

Het probleem zou echter grotendeels kunnen worden voorkomen wanneer de bestaande regelgeving op het gebied van veiligheid en gezondheid en richtsnoeren voor goede praktijken in acht zou worden genomen.

De eerste campagnes van EU-OSHA waren gericht op het effectieve beheer van de risico’s van skelet- en spieraandoeningen.

Lees meer over werkgerelateerde skelet- en spieraandoeningen