Id-diżabilità u s-saħħa u s-sigurtà okkupazzjonali

Pakkett dwar l-Impjiegi għal Persuni b’Diżabilità

Il-Pakkett Ewropew dwar l-Impjiegi għal Persuni b’Diżabilità jirrappreżenta waħda mill-inizjattivi prominenti tal-Istrateġija usa’ tal-Kummissjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Persuni b’Diżabilità 2021-2030. L-objettiv tiegħu huwa li jiżgura li l-persuni b’diżabilità jkollhom aċċess ugwali għas-suq tax-xogħol, li jippermettilhom jibqgħu impjegati u, b’riżultat ta’ dan, igawdu minn inklużjoni soċjali u awtonomija ekonomika msaħħa.

Il-pakkett jiffoka fuq sitt oqsma, b’dawn li ġejjin jaqgħu fl-ambitu tal-EU-OSHA:

• L-iżgurar ta’ akkomodazzjoni raġonevoli fuq ix-xogħol, jiġifieri, kwalunkwe bidla f’impjieg jew post tax-xogħol meħtieġa biex persuna b’diżabilità tkun tista’ tapplika, twettaq u tavvanza fil-funzjonijiet tax-xogħol jew twettaq taħriġ.

• Iż-żamma ta’ individwi b’diżabilità fl-impjieg u l-prevenzjoni ta’ diżabilitajiet assoċjati ma’ mard kroniku.

• L-iżgurar ta’ skemi ta’ riabilitazzjoni vokazzjonali f’każ ta’ mard jew inċidenti.

Permezz tal-ġbir u l-iżvilupp ta’ riżorsi rilevanti, l-EU-OSHA tikkontribwixxi b’mod attiv għall-ilħuq tal-objettivi deskritti fil-pakkett.

Id-dmirijiet legali tal-impjegaturi

Il-ħaddiema b’diżabilità fl-UE huma protetti kemm mir-regolamenti kontra d-diskriminazzjoni kif ukoll mir-regolamenti dwar is-saħħa u s-sikurezza okkupazzjonali (OSH), b’xi Stati Membri jmorru lil hinn minn dawn ir-rekwiżiti minimi. 

Id-Direttiva dwar l-Ugwaljanza fl-Impjiegi (id-Direttiva tal-Kunsill 2000/78/EC) tinkludi dispożizzjonijiet speċifiċi għall-ġlieda kontra d-diskriminazzjoni bbażata, fost l-oħrajn, fuq id-diżabilità. Din tagħti mandat lill-impjegaturi biex jipprovdu akkomodazzjoni raġonevoli għal persuni b’diżabilità, u tippermetti l-parteċipazzjoni tagħhom fl-impjieg u t-taħriġ.

Leġiżlazzjoni speċifika għall-OSH bħad-Direttiva Qafas dwar l-OSH (id-Direttiva 89/391/KEE) tirrikjedi li l-impjegaturi jipprevjenu r-riskji fis-sors tagħhom u jwettqu valutazzjonijiet tar-riskju fuq il-post tax-xogħol. Dan l-approċċ jirriżulta siewi fl-identifikazzjoni ta’ akkomodazzjonijiet meħtieġa biex jappoġġaw lill-ħaddiema b’diżabilità. Barra minn hekk, dawn ir-regolamenti jipprevedu li l-kumpaniji u l-impjegaturi jipproteġu gruppi partikolarment sensittivi minn perikli li jaffettwawhom b’mod speċifiku. Madankollu, il-prevenzjoni tar-riskji u l-iffaċilitar tax-xogħol għall-ħaddiema kollha jistgħu jippermettu lil ħaddiem b’diżabilità jkompli jaħdem.

F’dan il-kuntest, id-Direttiva dwar ir-Rekwiżiti fuq il-Post tax-Xogħol (id-Direttiva 89/654/KEE) tenfasizza l-ħtieġa ta' attenzjoni speċjali għal aspetti bħall-bibien, il-passaġġi, it-turġien, ix-xawers, is-sinkijiet, l-istazzjonijiet tax-xogħol u t-tojlits użati minn individwi b’diżabilità.

Prevenzjoni tar-riskju u promozzjoni tas-saħħa

Fattur kruċjali fl-appoġġ ta’ individwi b’kundizzjonijiet kroniċi u b’diżabilità biex jibqgħu impjegati huwa l-implimentazzjoni ta’ sistema robusta li timmaniġġa r-riskji u tippromwovi s-saħħa u l-benesseri. Billi jindirizzaw oqsma ewlenin bħal aċċidenti, disturbi muskoloskeletali (MSDs), stress relatat max-xogħol, esponiment għal sustanzi perikolużi, mard relatat max-xogħol u storbju eċċessiv, il-postijiet tax-xogħol jistgħu jnaqqsu l-impatt fuq l-individwi u l-ekonomiji.

Ritorn għax-xogħol

Sabiex il-persuni b’diżabilità jerġgħu lura għax-xogħol b’suċċess wara assenza minħabba mard minn medja sa twila, huwa essenzjali approċċ ippjanat tajjeb u sistematiku. Għalhekk huwa kruċjali li professjonisti minn diversi dixxiplini (prattikanti tal-kura tas-saħħa, terapisti okkupazzjonali, esperti tal-aċċessibbiltà u tad-diżabilità, professjonisti tal-OSH, persunal tar-riżorsi umani, eċċ.) jikkollaboraw fit-tfassil u fl-implimentazzjoni ta’ programm li jiffaċilita r-ritorn effettiv u l-impjieg sostnut ta’ individwi b’diżabilità.

Ir-riċerka preċedenti tal-EU-OSHA tindika li l-aktar pjanijiet ta’ suċċess jikkombinaw ir-riżorsi tal-kura tas-saħħa b’intervent bikri, pariri dwar l-akkomodazzjonijiet u l-impjiegi fuq il-post tax-xogħol, appoġġ psikoloġiku ffokat fuq ix-xogħol, taħriġ vokazzjonali u gwida u kontribut mis-sistemi tas-sigurtà soċjali. Dan l-approċċ imfassal apposta jindirizza l-ħtiġijiet u ċ-ċirkostanzi speċifiċi kemm tal-ħaddiema kif ukoll tal-impjegaturi.

L-adattamenti fuq il-post tax-xogħol jistgħu jinkludu riarranġament tal-kompiti u tad-dmirijiet, adattament tat-tagħmir, tibdil fil-mudelli tax-xogħol u taħriġ mill-ġdid tal-ħaddiema. Valutazzjoni tar-riskju għas-sigurtà u s-saħħa tista’ tgħin biex tiġi ddeterminata l-għażla tal-adattamenti.

Forza tax-xogħol li qed tixjieħ

Il-proporzjon ta’ persuni b’diżabilità għandu t-tendenza li jiżdied bl-età, fattur importanti minħabba l-kuntest kurrenti ta’ forza tax-xogħol Ewropea li qed tixjieħ. Flimkien maż-żieda fl-etajiet tal-irtirar f’ħafna Stati Membri, l-għadd ta’ ħaddiema b’diżabilità fl-UE huwa previst biss li jkompli jikber.

Għalhekk, miżuri bħal prevenzjoni effettiva, postijiet tax-xogħol aċċessibbli u politiki komprensivi dwar ir-ritorn għax-xogħol jirriżultaw imprezzabbli fil-prevenzjoni tal-ħruġ prematur tal-forza tax-xogħol u ż-żamma ta’ mudell ta’ xogħol sostenibbli.

Xogħol b’kundizzjonijiet ħżiena għas-saħħa

Ħafna individwi b’kundizzjonijiet ta’ saħħa ħażina u diżabilitajiet jistgħu jaħdmu b’mod komdu f’kundizzjonijiet sikuri b’adattamenti xierqa. L-appoġġ speċifiku u l-miżuri meħtieġa jiddependu mill-persuna u l-kundizzjoni tagħhom. Dawn huma xi eżempji: 

• Kanċer: l-iffaċilitar tar-ritorn għax-xogħol tas-superstiti tal-kanċer jista’ jinkludi ritorn gradwali u li x-xogħol isir aktar flessibbli.

• Mard kardjovaskulari (CVD):  il-fatturi ta’ riskju okkupazzjonali li jħallu impatt fuq il-persuni b’mard kardjovaskulari, bħal xogħol iebes, stress relatat max-xogħol, sigħat twal, xogħol bil-lejl u bix-xift, u l-esponiment għal sustanzi kimiċi bħall-monossidu tal-karbonju, għandhom jiġu mminimizzati. Dawn il-miżuri għandhom jiġu kkomplementati minn inizjattivi ta’ promozzjoni tas-saħħa fuq il-post tax-xogħol inklużi l-attività fiżika, ikel tajjeb għas-saħħa, tnaqqis fil-konsum tal-alkoħol u t-tipjip, kif ukoll eżamijiet regolari tas-saħħa fuq il-post tax-xogħol biex jiġu identifikati fatturi ta’ riskju bħal pressjoni għolja jew predijabete.

• COVID fit-tul: huma meħtieġa miżuri li jappoġġaw lill-ħaddiema b’sintomi akuti jew aktar fit-tul tal-COVID-19, bħal għeja estrema, biex jiġi ffaċilitat ir-ritorn tagħhom għax-xogħol.

• Is-saħħa mentali u l-istress relatat max-xogħol: l-immaniġġar b’mod effettiv ta’ saħħa mentali ħażina fuq il-post tax-xogħol, kemm jekk relatata max-xogħol kif ukoll jekk le, jinvolvi kombinazzjoni ta’ miżuri ta’ prevenzjoni u appoġġ, pereżempju l-għoti ta’ pariri u l-implimentazzjoni ta’ adattamenti bħal skedi flessibbli, taħriġ u assistenza addizzjonali, kif ukoll tnaqqis tal-ħsejjes fuq il-post tax-xogħol. L-introduzzjoni ta’ approċċ proattiv ta’ prevenzjoni ta’ suwiċidju huwa mħeġġeġ ukoll.

• Disturbi rewmatiċi u muskuloskeletali: id-disturbi rewmatiċi u muskoloskeletali huma fost l-aktar disturbi komuni relatati max-xogħol fl-UE. L-adattamenti fuq il-post tax-xogħol jistgħu jinkludu xogħol flessibbli biex jakkomoda appuntamenti mediċi, telexogħol, tibdil tal-kompiti biex jitnaqqas l-ammont fiżiku ta’ xogħol u tagħmir ergonomiku.

Biex issir taf aktar dwar il-ħaddiema b’diżabilità u l-OSH, kif ukoll appoġġ effettiv fil-kuntest tal-Pakkett Ewropew dwar l-Impjiegi għal Persuni b’Diżabilità, iċċekkja l-artiklu tal-OSHwiki tal-EU-OSHA dwar Problemi ta’ saħħa, diżabilità, impjieg u r-ritorn għax-xogħol. Dan fih minjiera ta’ riżorsi imprezzabbli.