Glosariusz

Jednoznacznie zdefiniowany zestaw instrukcji opisujących, w jaki sposób komputer lub człowiek może wykonać działanie, zadanie lub procedurę bądź rozwiązać problem.

Proces wydobywania spostrzeżeń i wiedzy z danych przy użyciu technik i narzędzi statystycznych lub innych.

Zastosowanie zarządzania pracownikami opartego na sztucznej inteligencji wykorzystywane do wspierania procesu podejmowania decyzji dotyczących aspektów zarządzania zasobami ludzkimi. Wykorzystuje cyfrowe narzędzia i dane do mierzenia, raportowania i zrozumienia wydajności pracowników.

Przypisywanie ludzkich cech, emocji lub intencji bytom niebędącym ludźmi (np. robotom).

Wykorzystywanie systemów lub procedur technicznych, aby umożliwić urządzeniu lub systemowi realizację (częściowo lub całkowicie) funkcji, która wcześniej była lub mogłaby być realizowana (częściowo lub całkowicie) przez człowieka.

Zbiory danych charakteryzujące się objętością (duży rozmiar), szybkością (stale rosną) i różnorodnością (ustrukturyzowana i nieustrukturyzowana forma np. teksty), które są często wykorzystywane przez maszyny sztucznej inteligencji.

Chmura to sieć zdalnych serwerów na całym świecie, które są ze sobą połączone i działają jako jeden ekosystem. Serwery te są przeznaczone do przechowywania danych i zarządzania nimi, uruchamiania aplikacji, dostarczania treści lub usług (np. strumieniowe przesyłanie filmów, poczta internetowa, oprogramowanie biurowe lub media społecznościowe). Pliki i dane są dostępne online z każdego urządzenia podłączonego do Internetu.

Chmura obliczeniowa to dostępność na żądanie usług w chmurze (np. przechowywanie danych, moc obliczeniowa) dostarczanych użytkownikowi przez Internet.

Rodzaj robota przeznaczonego do wykonywania zadań we współpracy z pracownikami w sektorach przemysłowych.

Ochrona systemów i sieci komputerowych przed ujawnieniem informacji oraz kradzieżą lub uszkodzeniem ich sprzętu, oprogramowania lub danych elektronicznych, a także przed zakłóceniem lub niewłaściwym ukierunkowaniem świadczonych przez nie usług.

Obiekt lub rynek online działający w oparciu o technologie cyfrowe (w tym z wykorzystaniem aplikacji mobilnych), który jest własnością przedsiębiorstwa lub jest przez nie prowadzony, ułatwiający dopasowanie popytu i podaży na pracę świadczoną przez pracownika platformy.
Przykładami platform są Uber, Glovo, Wolt czy Task Rabbit.

Utrata w wyniku automatyzacji umiejętności i wiedzy potrzebnych do wykonywania pracy.

Egzoszkielety to urządzenia do noszenia na ciele, które modyfikują wewnętrzne lub zewnętrzne siły działające na ciało, a tym samym zwiększają lub wspomagają siłę mięśniową użytkownika. W przypadku pracowników noszących egzoszkielety zawodowe (zarówno czynne, jak i bierne) można wyróżnić kilka scenariuszy ryzyka związanych z ich długotrwałym użytkowaniem.

Grywalizacja odnosi się do wprowadzenia pomysłów i koncepcji z gier, takich jak nagrody za postępy/kamienie milowe, do środowiska i procesów pracy w celu skłonienia pracownika do zachowań pożądanych przez pracodawcę, co w efekcie ma poprawić efektywność i produktywność. Może promować współpracę i interakcję między zespołami, zmniejszyć stres i poprawić ogólną satysfakcję pracowników w miejscu pracy.

Gałąź uczenia maszynowego, która wykorzystuje (sztuczne) sieci neuronowe do naśladowania ludzkiego mózgu i poprawy możliwości uczenia się sztucznej inteligencji.

RFID to „technologia czujników bezprzewodowych, oparta na wykrywaniu sygnałów elektromagnetycznych, która obejmuje trzy elementy: antenę lub cewkę, urządzenie nadawczo-odbiorcze (z dekoderem) i transponder (znacznik RF). […] Antena emituje sygnały radiowe w celu aktywacji tagu oraz odczytu i zapisu danych”.

Inteligentna PPE jest ostatnim poziomem ochrony przed zagrożeniami dla pracowników i jest stosowana, gdy zagrożenia nie mogą zostać usunięte lub ich ryzyko nie może zostać zmniejszone przez środki zbiorowe lub organizacyjne, projekty inżynieryjne lub praktyki konserwacyjne. Łączy tradycyjną odzież z inteligentnymi częściami, takimi jak czujniki, detektory, moduły transferu danych, baterie, przewody.

Termin zbiorczy oznaczający cyfrowe systemy monitorowania i zwiększania bezpieczeństwa i zdrowia pracowników, w tym np. inteligentny sprzęt ochrony osobistej (który pozwala identyfikować poziomy gazów, toksyn, poziomy hałasu i temperatury wysokiego ryzyka), urządzenia ubieralne (zdolne do interakcji z pracownikami, z czujnikami, które mogą być wbudowane w kaski lub okulary ochronne), mobilne lub statyczne systemy wykorzystujące kamery i czujniki (np. drony, które skutecznie docierają do niebezpiecznych obszarów miejsc pracy i monitorują je, unikając narażania ludzi na niebezpieczeństwo w budownictwie i górnictwie).

Interakcja człowiek-robot (HRI) to badanie interakcji pomiędzy ludźmi (użytkownikami) a robotami. HRI ma charakter multidyscyplinarny i obejmuje dziedziny interakcji człowiek-komputer, sztucznej inteligencji, robotyki, rozpoznawania mowy oraz nauk społecznych (psychologii, kognitywistyki, antropologii i czynników ludzkich).

IoT to system cyber-fizyczny, w którym zebrane informacje są doprowadzane, za pośrednictwem Internetu, do komputerów w celu gromadzenia danych o procesach produkcji i pracy oraz analizowania tych danych z niespotykaną dotąd ziarnistością. Wiąże się to z tworzeniem przez ludzi „»wszechobecnego świata«, w którym wszystkie urządzenia (...) będą w pełni połączone w sieć”. IoT przekształca naszą interakcję ze światem fizycznym poprzez urządzenia połączone ze sobą na platformie (np. w chmurze) i wykonujące funkcje adaptacyjnie na podstawie danych wejściowych i programowania.

Dostępne są dwa rodzaje kamer: systemy podstawowe rejestrujące jedynie sygnały, które mogą być przechowywane i/lub aktywnie monitorowane, oraz systemy inteligentne, które wykorzystują algorytmy do interpretacji danych, związanych na przykład ze środowiskiem i/lub zachowaniami.

Gałąź fizyki, rozwinięta w mechanice klasycznej, która opisuje geometrycznie możliwy ruch punktów, ciał (obiektów) i układów ciał (grup obiektów) bez uwzględniania występujących sił (czyli przyczyn i skutków ruchów).

Modele prognostyczne, które wykorzystują AI do analizy danych w celu przewidywania różnych czynników związanych z pracownikami, takie jak te stosowane w analityce osób. Można je wykorzystać do przewidywania, kto z pracowników najprawdopodobniej wkrótce opuści firmę w wyniku stresu lub wypalenia zawodowego albo z powodu braku motywacji, a więc powinien otrzymać więcej uwagi od menedżerów.

Praktyka przechwytywania informacji o pracownikach, takich jak ich lokalizacja, samopoczucie i aktualne zadanie, w celu śledzenia wydajności i zgodności z polityką firmy, lecz również zidentyfikowania problemów zdrowotnych lub zagrożeń dla bezpieczeństwa. Odnotowuje się, że monitorowanie pracowników wiąże się z naruszeniem przepisów o ochronie danych i praw osobistych pracowników, a także może powodować stres i problemy ze zdrowiem psychicznym.

Bardziej inwazyjne monitorowanie pracowników, wykraczające również poza pracę i obejmujące takie działania jak śledzenie postów w mediach społecznościowych i wizyt na stronach internetowych w celu zebrania jak największej ilości informacji o pracownikach. Praktyki nadzoru nad pracownikami mogą naruszać przepisy o ochronie danych i prawa osobiste pracowników, a także powodować stres i problemy ze zdrowiem psychicznym.

Nowe systemy monitorowania BHP wykorzystują technologię cyfrową do gromadzenia i analizowania danych pochodzących od pracowników lub ze środowiska pracy w celu identyfikacji zagrożeń, oceny ryzyka, zapobiegania szkodom lub ich minimalizowania oraz promowania BHP.

Produkcja addytywna wykorzystuje dane, oprogramowanie CAD (Computer-Aided-Design) lub skanery obiektów 3D do kierowania sprzętem w celu osadzenia materiału, warstwa po warstwie, w precyzyjnych kształtach geometrycznych. Jak sama nazwa wskazuje, produkcja addytywna dodaje materiał, aby stworzyć obiekt. Chociaż terminy „druk 3D” i „szybkie prototypowanie” są czasami używane w odniesieniu do wytwarzania addytywnego, każdy proces jest w rzeczywistości podtypem wytwarzania addytywnego.

System do zarządzania relacjami z klientami, zwany systemem CRM (z ang. Customer Relationship Management), to zintegrowany system do zarządzania informacjami, który służy do tworzenia harmonogramów, planowania i kontroli usług sprzedażowych i przedsprzedażowych w organizacji. Systemy CRM obejmują sprzęt, oprogramowanie i narzędzia sieciowe w celu poprawy śledzenia obsługi klienta i komunikacji z nim.

Proces nabywania nowych umiejętności/uczenia się.

Półautomatyczne podejmowanie decyzji odnosi się do decyzji ludzkich, wspieranych wynikami zautomatyzowanych algorytmów komputerowych (z integracją AI lub bez niej), natomiast w pełni zautomatyzowane podejmowanie decyzji odnosi się do nadania pełnej autonomii algorytmom komputerowym w podejmowaniu decyzji.

Praca za pośrednictwem platform internetowych to w pełni płatna praca wykonywana poprzez platformę internetową, na takiej platformie lub za jej pośrednictwem. Jest to internetowa platforma komercyjna prowadzona przy użyciu technologii cyfrowych, która ułatwia kojarzenie popytu na pracę z jej podażą.

Praca zdalna to dowolny sposób organizacji pracy umożliwiający pracę
z domu bądź, ogólnie mówiąc, poza siedzibą pracodawcy lub w ustalonej lokalizacji. W tym kontekście nacisk położony jest na pracę zdalną, którą umożliwiają technologie cyfrowe (np. komputery osobiste, smartfony, laptopy, pakiety oprogramowania i Internet).

Przejrzystość algorytmów to zasada, zgodnie z którą czynniki wpływające na funkcjonowanie algorytmów i uzyskiwane przez nie wyniki powinny być widoczne, czyli przejrzyste, dla pracodawców, decydentów i pracowników, którzy korzystają z systemów wykorzystujących te algorytmy, regulują je i są pod ich wpływem. Zaangażowanie przedstawicieli pracowników jest niezbędne do budowania zaufania pracowników do systemów.

Robot przemysłowy to automatycznie sterowany, reprogramowalny manipulator wielofunkcyjny, programowalny w trzech lub więcej osiach, który może być nieruchomy lub ruchomy.

VR to wygenerowany komputerowo scenariusz, który symuluje doświadczenia ze świata rzeczywistego, natomiast AR łączy doświadczenia ze świata rzeczywistego z treściami wygenerowanymi komputerowo. AR można określić jako technologię „immersyjną”, zacierającą granice między rzeczywistością a światem wirtualnym, zwiększającą interakcję użytkownika z otoczeniem. W praktyce użytkownicy AR kierują swoje urządzenia (smartfony, urządzenia ubieralne itp.) w stronę konkretnego obrazu, który jest pozyskiwany i przetwarzany w celu stworzenia projekcji (2D lub 3D), z którymi użytkownik może wejść w interakcję.

SBSP „składają się z płatowca i źródła zasilania, czujników pojazdu, zdalnego operatora, komputera pokładowego i siłowników pojazdu. Czujniki zbierają informacje o otoczeniu pojazdu, a siłowniki powodują jego ruch. Operator może odbierać informacje, patrząc bezpośrednio na pojazd (lot za pomocą »linii wzroku«) lub patrząc na obraz wideo przekazywany z pojazdu (lot z »widoku z pierwszej osoby«)”.

Sztuczna inteligencja odnosi się do systemów, które wykazują inteligentne zachowanie, analizując swoje środowisko i podejmując działania – z pewnym stopniem autonomii – w celu osiągnięcia określonych celów. Systemy oparte na sztucznej inteligencji mogą być czysto programowe, działające w świecie wirtualnym (np. asystenci głosowi, oprogramowanie do analizy obrazu, wyszukiwarki, systemy rozpoznawania mowy i twarzy) lub AI może być osadzona w urządzeniach sprzętowych (np. zaawansowane roboty, autonomiczne samochody, drony czy aplikacje internetu rzeczy).

Sztuczna inteligencja odnosi się do systemów, które wykazują inteligentne zachowanie, analizując swoje środowisko i podejmując działania – z pewnym stopniem autonomii – w celu osiągnięcia określonych celów. Systemy oparte na sztucznej inteligencji mogą być czysto programowe, działające w świecie wirtualnym (np. asystenci głosowi, oprogramowanie do analizy obrazu, wyszukiwarki, systemy rozpoznawania mowy i twarzy) lub AI może być osadzona w urządzeniach sprzętowych (np. zaawansowane roboty, autonomiczne samochody, drony czy aplikacje internetu rzeczy).

Tendencyjność danych występuje wtedy, gdy dane zawierają systematycznie pewne rodzaje błędów, dla których niektóre elementy w zbiorze danych są bardziej lub mniej ważone i/lub reprezentowane niż inne. Społeczno-kulturowe uprzedzenia i przekonania programistów lub twórców oprogramowania mogą być powodem, dla którego systemy gromadzą i produkują tendencyjne dane.

Uczenie maszynowe to gałąź sztucznej inteligencji zajmująca się tym, jak komputery mogą się uczyć, rozwijać i ulepszać samodzielnie na podstawie danych bez interwencji człowieka.

Urządzenia ubieralne to urządzenia elektroniczne z czujnikami i możliwościami obliczeniowymi (np. inteligentne zegarki, okulary z danymi lub inne urządzenia z wbudowanymi czujnikami lub znacznikami), które mogą zostać umieszczone na różnych częściach ciała w celu gromadzenia danych z myślą o ich przekazywaniu do innych systemów cyfrowych w celu ich przetwarzania. Można je wykorzystać do analizy danych fizjologicznych i psychologicznych, takich jak: uczucia, sen, ruchy, tętno, temperatura ciała i ciśnienie krwi, za pomocą aplikacji zainstalowanych na samym urządzeniu lub na urządzeniach zewnętrznych, takich jak smartfony podłączone do chmury.

Termin zaawansowana robotyka odnosi się do projektowania, produkcji i wykorzystania maszyn zdolnych do wykonywania trudnych i złożonych zadań z wykorzystaniem sztucznej inteligencji (AI) do interakcji z otaczającym je światem rzeczywistym.

Zadanie, które wymaga jednej lub więcej czynności fizycznych do jego
wykonania.

Zadanie, które wymaga szeregu procesów umysłowych do jego wykonania, takie jak podejmowanie decyzji, rozpoznawanie wzorów oraz zadania oparte na mowie lub języku.

System zarządzania pracownikami, w którym proste (tj. pozbawione
„inteligencji”) algorytmy i technologie cyfrowe (np. urządzenia monitorujące pracowników, komputery lub oprogramowanie do rozpoznawania twarzy) są wykorzystywane do zarządzania pracownikami w sposób zautomatyzowany lub półautomatyczny. Zapewnia środki do automatyzacji dużej liczby zadań związanych z zarządzaniem pracownikami (np. tworzenie harmonogramów, tworzenie zmian i monitorowanie pracowników za pomocą urządzeń ubieralnych).
Zarządzanie pracownikami oparte na AI obejmuje symulację inteligencji niezbędną do radzenia sobie z niepewnością (np. dostarczanie różnych danych wyjściowych w oparciu o zmiany w środowisku), podczas gdy zarządzanie algorytmiczne ma charakter deterministyczny (tj. zawsze dostarcza tych samych danych wyjściowych, biorąc pod uwagę te same dane wejściowe).

Odnosi się do systemu zarządzania pracownikami, który gromadzi dane, często w czasie rzeczywistym, dotyczące miejsca pracy, pracowników i wykonywanej przez nich pracy, które następnie są wprowadzane do modelu opartego na sztucznej inteligencji, podejmującego zautomatyzowane lub półautomatyczne decyzje lub dostarczającego decydentom informacji na temat kwestii związanych z zarządzaniem pracownikami.

W zasadzie ludzkiej kontroli w transformacji cyfrowej sztuczna inteligencja i technologie cyfrowe wspierają, ale nie zastępują ludzkiej kontroli i decyzji lub informacji, konsultacji i partycypacji pracowników.
Ukierunkowanie projektowania, rozwoju i użytkowania systemów cyfrowych na człowieka pozwala na wykorzystanie ich do wspierania pracowników, pozostawiając im kontrolę.

Zaufanie można zdefiniować jako nastawienie, że agent [technologia automatyzacji, czyli zaawansowana robotyka] pomoże osiągnąć cel jednostki w sytuacji charakteryzującej się niepewnością i podatnością na zagrożenia.

Proces nabywania nowych umiejętności/uczenia się.